Umowa zlecenie jest określana jako umowa starannego działania. W praktyce oznacza to, że jej istotą jest wykonywanie szeregu czynności w ramach umowy a nie osiągnięcie określonego rezultatu. W umowie zlecenia może co prawda zostać wskazany rezultat, który powinien zostać osiągnięty, jednak wystarczy aby zleceniobiorca podjął ze szczególną starannością działania podczas realizacji umowy. Nie musi natomiast osiągnąć określonego rezultatu aby wykonać umowę zlecenie.

Odpowiedzialność osoby wykonującej umowę zlecenia dotyczy starannego działania w ramach umowy a nie samego rezultatu. Jeśli końcowy cel określony w umowie nie zostanie osiągnięty zleceniobiorca może być odpowiedzialny za niewykonanie umowy tylko jeśli zostanie wykazane nienależyte działanie w jej ramach, nie zaś nie osiągnięcie określonego rezultatu.

Umowa o dzieło jest określana jako umowa rezultatu. Wynikiem działania osoby wykonującej umowę o dzieło jest osiągnięcie konkretnego, pewnego, z góry określonego rezultatu. Nie jest istotne dla prawidłowości realizacji umowy jakie czynności były podejmowane aby ten rezultat osiągnąć. Rezultaty mogą mieć charakter materialny i niematerialny. Rezultatem niematerialnym nie może być czynność a tylko rezultat czynności. W wyniku wykonywania umowy o dzieło powinien powstać nowy, zindywidualizowany przedmiot umowy. Odpowiedzialność osoby wykonującej umowę o dzieło dotyczy osiągniętego rezultatu a nie sposobu jego osiągnięcia.

Zarówno w odniesieniu do umowy zlecenia jak i przy umowie o dzieło w określonych przypadkach możliwe jest zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu. Art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% w stosunku do uzyskanego przychodu.

Odróżnienie zakresu umowy zlecenia i umowy o dzieło może nastręczać trudności. Dodatkowo przez organy podatkowe kwestionowane bywają również zastosowane koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% przychodu.

Dotychczasowe orzecznictwo wskazuje jakie działania nie są uznawane za świadczenie usług w ramach umowy o dzieło. Nie jest istotna nazwa umowy a faktycznie wykonywany zakres czynności lub osiągnięty rezultat.

Poniżej przedstawione zostały przykłady oparte na orzecznictwie.

W przypadku umowy o dzieło NFZ zakwestionował rodzaj umowy, której przedmiotem było przeprowadzenie cyklu szkoleń. W ramach umowy wykonywane były zadania takie jak pozyskiwanie uczestników szkolenia, wynajmowanie sali, przygotowywanie materiałów dydaktycznych i biurowych, przygotowanie i prowadzenie szkoleń. Sąd uznał, że zadania te stanowią szereg powtarzalnych czynności, które realizował wykonawca umowy, nie można było przy tym określić jednoznacznego rezultatu charakterystycznego dla umowy o dzieło.

Praca wykonywana na podstawie umowy o dzieło polegająca na opracowaniu graficznym zakwalifikowana została przez ZUS jako zatrudnienie na umowę o pracę. Przy czym zostało wymienionych kilka powodów dla, których ten rodzaj pracy nie powinien zostać wykonywany w oparciu o umowę o dzieło.

Opracowanie graficzne tekstu przebiegało pod ścisłym nadzorem zamawiającego dzieło, a ostateczny wygląd zależał tylko od niego. Wykonujący dzieło nie miał swobody wykonywania dzieła przez co nie powstał nowy zindywidualizowany projekt a jedynie odwzorowanie projektu zamawiającego. Ponadto wykonywane zadanie niczym nie różniło się od pracy, którą wykonawca umowy o dzieło wykonywał później na umowę o pracę. Osoba realizująca umowę pracowała w miejscu i czasie określonym przez zamawiającego usługę. Dlatego też sąd uznał, że jest to praca na umowę o pracę a nie umowę o dzieło.

Praktyka pokazuje też, że nie zawsze można zastosować 50% koszty uzyskania przychodu.

W umowie o dzieło zakwestionowane zostały przez Izbę Skarbową 50% koszty uzyskania przychodu. Przedmiot umowy określony jako przygotowanie projektu oferty szkoleniowej polegał na uzupełnieniu danych w gotowych formularzach. Samodzielne badanie rynku i wybór tematu oraz przedstawienie jego ogólnego zarysu nie spełniało warunków do zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. W uzasadnieniu znalazło się stwierdzenie, że projekt oferty szkoleniowej nie może być uznany za dzieło pozwalające zastosować 50% koszty uzyskania przychodu gdyż nie posiada oryginalnej postaci ani nie charakteryzuje się indywidualnym ujęciem w rozumieniu przepisów o prawie autorskim.

Źródło: pracosfera.com na podstawie wyroków sądów administracyjnych.

Kontakt

O pracosfera

Regulamin