Rozwijająca się technologia w zakresie przekazywania informacji przyczynia się do rozpowszechniania nowych form zatrudnienia. Jedną z nich jest telepraca. Pojęcie telepracy i telepracownika zostało uregulowane w rozdziale II b Kodeksu pracy.
Telepraca w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy jest to praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną (telepraca). Zgodnie z ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczna (Dz.U. nr 144, poz.1204 ze zm) są to rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykonywaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną.
Telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w warunkach określonych w § 1k.p (warunki przedstawione powyżej) i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Podjęcie telepracy
Stosowanie zatrudnienia w formie telepracy musi być określone w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, warunki stosowania telepracy określa pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Uzgodnienie między stronami, iż praca będzie wykonywana w formie telepracy może nastąpić zarówno w momencie zawierania umowy o pracę jak i w trakcie jej trwania. W trakcie zatrudnienia przejście na wykonywanie pracy w ramach telepracy może odbywać się jedynie w drodze porozumienia stron i w żadnym przypadku nie może być dokonane w trybie wypowiedzenia zmieniającego ani też powierzone pracownikowi na trzy miesiące, ze względu na potrzeby zakładu pracy.
W terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy, zgodnie z art. 677 § 1 pkt 2, k.p każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Strony porozumiewają się co do terminu, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Po upływie podanego powyżej terminu jeżeli z inicjatywą zaprzestania telepracy występuje telepracownik, to pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić ten wniosek, natomiast w przypadku, gdy inicjatorem zmiany jest pracodawca to powinien dokonać zmiany w trybie wypowiedzenia zmieniającego.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca zatrudniający pracowników w formie telepracy nie może przekazać obowiązku finansowania narzędzi pracownikom bez ich zgody. Pracodawca musi :
-
dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniający wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego kodeksu pracy,
-
ubezpieczyć sprzęt,
-
pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu,
-
zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.
-
określić zakresu ubezpieczenia i zasad wykorzystywania przez telepracownika sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stanowiącego własność telepracownika,
-
określić zasady porozumiewania się pracodawcy z telepracownikiem, w tym też sposobu potwierdzania obecności telepracownika na stanowisku pracy,
-
określić zasad ochrony danych przekazywanych telepracownikowi oraz przeprowadzania w miarę potrzeb instruktażu i szkoleń w tym zakresie.
Istnieje możliwość, aby pracodawca i telepracownik inaczej określili wymienione wyżej świadczenia. W tym celu mogą w odrębnej umowie zapisać odmienne postanowienia, w szczególności inaczej określić zakres ubezpieczenia i zasady wykorzystywania przez telepracownika sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stanowiącego własność telepracownika. Pracownik wykonujący pracę przy użyciu swojego sprzętu powinien otrzymywać ekwiwalent pieniężny w wysokości określonej w uzgodnieniach (porozumienie, regulamin) ogólnozakładowych lub w wyżej wspomnianej umowie.
Zakaz dyskryminacji ze względu na formę zatrudnienia
Pracownik wykonujący pracę w formie telepracy nie może być traktowany mniej korzystnie niż pozostali pracownicy w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy, uwzględniając odrębności związane z warunkami wykonywania pracy w formie telepracy. Pracownik nie może być również w jakikolwiek sposób dyskryminowany z powodu podjęcia pracy w formie telepracy, jak również odmowy podjęcia takiej pracy. Pracodawca ma obowiązek umożliwić na zasadach takich samych, jakie obowiązują pozostałych pracowników przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.
Kontrola pracownika
Pracodawca ma prawo kontrolować pracownika wykonującego pracę w formie telepracy. Kontrola może obejmować:
-
wykonywanie pracy,
-
obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji,
-
przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy - za uprzednią zgodą telepracownika wyrażoną na piśmie, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość.
Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych, w sposób zgodny z ich przeznaczeniem. Pierwsza kontrola przeprowadzana jest przez rozpoczęciem pracy przez telepracownika.
Wady i zalety telepracy
Telepraca jako forma zatrudnienia może być korzystna zarówno dla pracownika jak i pracodawcy.
Główne korzyści dla pracownika to:
-
możliwość ograniczenia dojazdów do pracy, zwłaszcza gdy miejsce zamieszkania jest znacznie oddalone od miejsca pracy,
-
pogodzenie opieki nad dziećmi z pracą, możliwość szczególnie istotna w przypadku matek małych dzieci, które nie chcą, zrezygnować z pracy zawodowej po okresie zasiłku macierzyńskiego, a jednocześnie chciałyby jak najwięcej czasu spędzać z dzieckiem.
Główne korzyści dla pracodawcy to;
-
ograniczenie kosztów utrzymania pomieszczeń w których wykonywana jest praca np. biura,
-
możliwość pozyskania pracowników z różnych regionów kraju, a nawet z zagranicy bez dodatkowych kosztów relokacji.
Do wad telepracy zaliczyć można
Wady telepracy dla pracownika:
-
konieczność utrzymania samodyscypliny i umiejętność pracy bez nadzoru /bezpośredniego kierownictwa/,
-
mniejsza możliwość integracji z współpracownikami.
Wady telepracy dla pracodawcy:
-
mniejsza możliwość kontroli,
-
możliwość zastosowania telepracy do ograniczonej liczby zawodów,
-
mniejsza identyfikacja pracownika z firmą,
-
konieczność zapewnienia warunków do pracy poza miejscem wykonywania działalności pracodawcy.
Źródło: pracosfera.com
