Zgodnie z zapisami kodeksu pracy pracownik może wystąpić do pracodawcy o udzielenie urlopu bezpłatnego. Przepisy nie określają ilości dni urlopu bezpłatnego do wykorzystania w danym roku, o jego przyznaniu decyduje pracodawca.

Inaczej niż w przypadku urlopu wypoczynkowego uregulowana została kwestia choroby podczas urlopu bezpłatnego. Choroba pracownika nie przerywa urlopu bezpłatnego o ile w tym czasie pracownik nie wystąpi z wnioskiem do pracodawcy o skrócenie okresu urlopu bezpłatnego. Za okres zwolnienia lekarskiego otrzymanego w czasie urlopu bezpłatnego pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy. Pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym nie przysługuje również zasiłek opiekuńczy, macierzyński i świadczenie rehabilitacyjne.

Pracownik, który zachorował bezpośrednio przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego otrzyma wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy tylko do dnia rozpoczęcia urlopu bezpłatnego, nawet gdy choroba trwa po jego rozpoczęciu.