Pojęcie umowa śmieciowa nie jest pojęciem prawnym i nie zostało dotychczas jednoznacznie zdefiniowane. W najszerszym znaczeniu określenie umowa śmieciowa to potoczna nazwa dla umowy zawartej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, która nie jest umową o pracę na czas nieokreślony w rozumieniu kodeksu pracy. Najczęściej jednak zwrot umowy śmieciowe używany jest w odniesieniu do umów cywilnoprawnych takich jak umowa zlecenie i umowa o dzieło. Powyższe określenie ma zdecydowanie negatywny wydźwięk i podkreśla niekorzystny charakter zapisów umowy dla pracownika.

Za negatywne skutki stosowania umów śmieciowych dla pracownika uważa się:

Brak stabilności zatrudnienia

Rozwiązując umowę o pracę na czas określony za wypowiedzeniem pracodawca nie musi podawać powodu rozwiązania umowy. W przypadku umów cywilnoprawnych nie występuje ograniczenie co do ilości zawieranych umów, a krótkie okresy na jakie zawierane są umowy powodują brak pewności zatrudnienia.

Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne

System Ubezpieczeń Społecznych różnicuje obowiązek opłacania składek w zależności od rodzaju umów, ilości umów oraz kwoty wynagrodzenia.

Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę oraz osoby zatrudnione na umowy cywilnoprawne będące jednocześnie pracownikami własnymi u danego pracodawcy podlegają obowiązkowo składkom na ubezpieczenia społeczne tj. składce emerytalnej, rentowej i chorobowej.

Za studentów zatrudnionych na umowę zlecenie do 26 roku życia pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe.

Za pozostałe osoby zatrudnione na umowę zlecenie i nie będące jednocześnie pracownikami danego pracodawcy oraz nie mające innych dochodów w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia odprowadzane są obowiązkowo składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pracodawca nie ma obowiązku zgłoszenia tych zleceniobiorców do ubezpieczenia chorobowego, w związku z czym zwolnienie lekarskie osoby nieubezpieczonej nie jest płatne. Pracodawca może jednak zgłosić zleceniobiorcę do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zgłoszenie następuje na wniosek zleceniobiorcy.

Za osoby zatrudnione na umowy cywilnoprawne osiągające z innego tytułu co najmniej najniższe wynagrodzenie pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, o ile zatrudniona osoba nie jest jednocześnie pracownikiem własnym danego pracodawcy.

Za osoby zatrudnione na umowę o dzieło pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, o ile zatrudniona osoba nie jest jednocześnie pracownikiem własnym danego pracodawcy.

Brak obowiązku zapewnienia przez pracodawcę minimalnego wynagrodzenia

Obowiązek zawarcia umowy z co najmniej minimalnym wynagrodzeniem dotyczy wyłącznie umów o pracę w rozumieniu kodeksu pracy. Wysokość wynagrodzenia z tytułu umów cywilnoprawnych zależy od porozumienia pomiędzy stronami umowy.

Zróżnicowanie warunków zatrudnienia i wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na umowę o pracę i umowy cywilnoprawne.

Osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych nie przysługują płatne urlopy, odprawy i płatne nadgodziny, o ile pracodawca nie wyrazi na nie zgody.

Czy istnieją pozytywne strony zatrudnienia na podstawie tzw. umów śmieciowych dla pracownika?

Zatrudnienie na podstawie tzw. umów śmieciowych może mieć pozytywne skutki zarówno dla pracodawcy jak i pracownika jeśli pracownik widzi w tej formie zatrudnienia wymierne korzyści, a tego typu umowy nie są zawierane wyłącznie w celu zmniejszenia kosztów pracodawcy np. zatrudnienie na umowę zlecenie mające cechy umowy o pracę.

Do zalet tej formy zatrudnienia należy elastyczność zatrudnienia oraz wyższe wynagrodzenie ze względu na mniejsze obciążenie składkami ZUS. Zatrudnienie na umowy cywilnoprawne może być preferowane przez osoby posiadające kilka źródeł dochodów oraz wykonujące wolne zawody.

Źródło: pracosfera.com

Kontakt

O pracosfera

Regulamin